Do we still need to use sand?
MOET ER NOG ZAND ZIJN: HOE BIOTERRA VERONTREINIGDE GROND OMZET IN DUURZAME BOUWMATERIALEN
Bioterra is gespecialiseerd in bodemsanering en de verwerking van verontreinigde grond, bagger- en ruimingsslib en minerale afvalstoffen. Het bedrijf is alleen al in België goed voor de behandeling van 1,25 miljoen ton verontreinigde grond, slib en minerale afvalfracties per jaar. Dankzij de nieuwe ontwikkeling AggReMix kan Bioterra de bouwsector nu voorzien van hoog-waardige recyclaten.
From waste to new resources: zo luidt de slogan van Bioterra. Het bedrijf doet die slagzin al 25 jaar alle eer aan, want het zoekt non-stop naar manieren om vervuilde, minerale reststromen te verwerken en opnieuw in te zetten. Gerecycleerde granulaten zijn met name interessant als het over primair zand en grind gaat, waarvan de winning eindig is.
En die vervuilde, minerale afvalstromen komen van overal: veegvuil van de straten (gemeentelijk en stedelijk afval), bodemassen na de verbranding van biomassa voor elektriciteitsproductie, rioolslib, het met zand en slib verontreinigd water van de carwash, zand uit grote gieterijen, zand of grit dat gebruikt werd voor de oppervlaktebehandeling van metalen en muren, enzovoort.
“Wat je dan eigenlijk krijgt, is een mineraalerts, wat voldoet aan de eisen om niet langer als een afvalstof beschouwd te worden”, legt Bioterra directeur Wouter Vermin uit. “Op basis van nieuwe technieken verwerken wij die tot secundaire, hoogwaardige grondstoffen. Meer bepaald voor bouwtoepassingen als zandcement, mager beton, stortklaar beton en eigen zand- en granulaatmengsels. Bouwbedrijven kunnen die gerecyclede materialen vervolgens aanschaffen, om in nieuwe ‘recepturen’ gebruikt te worden.. Het is enkel gebrek aan aangepaste normering en een structurele, realistisch haalbare vraag die ervoor zorgen dat de feitelijke transitie naar meer circulaire bouwproducten nog geen hoogvlieger is”.
Hightech scheiding
Vorig jaar lanceerde Bioterra AggReMix, wat staat voor “Aggregates-Recycling-Mixing”. Het gaat om een breed assortiment hoogwaardige gerecyclede granulaten: zowel ‘zuivere’ gerecyclede en gecertificeerde grondstoffen als mengsels van zowel gebonden als ongebonden productsamenstellingen. “In 2016 begonnen we met de ontwikkeling van een eigen en dus voor België unieke hightech scheidingsinstallatie, waarin vervuilde grond en minerale afvalstromen worden gewassen, gescheiden en geclassificeerd”, gaat Vermin verder. “Een investeringsproject van 15 miljoen euro, maar met resultaat. Want op die manier kunnen we tot 60 procent aan secundaire grondstoffen recupereren die o.a. zand kunnen vervangen in betontoepassingen, en tot 15 procent steenachtige gerecycleerde secundaire grondstoffen ter vervanging van bijvoorbeeld steenslag en grind van primaire winning. Alles samen goed voor 21 verschillende fracties. Eigenlijk willen we zand- en steenvervangers zoveel mogelijk recupereren, zodat we minder virgin of primaire materialen die op zee of in groeves worden gewonnen, moeten gebruiken. Bovendien willen we voor de eindklant tot een mengsel op maat komen, dat evenwaardige kwaliteit heeft, maar met een aanzienlijke recycled-content. Dat wordt trouwens ook door Europa opgelegd, omdat de milieu-impact van beton en cement heel aanzienlijk is. Op het vlak van granulaten kunnen we die voetafdruk gevoelig verkleinen.”
Pionier en voorloper
Om die reden kreeg en krijgt Bioterra Europese steun. “Eigenlijk is het Europees geld dat het kabinet van Minister Zuhal Demir in 2022 toekende aan bedrijven die erop intekenden”, legt Vermin uit. “Noem het een soort wedstrijd, waar wij als een van de winnaars uit zijn gekomen. Eén van de criteria was dat je een hefboomfunctie moest hebben om de transitie naar meer circulaire bouw te kunnen garanderen. En met onze installatie kunnen wij op een versnelde manier meer circulaire materialen in de bouwsector krijgen. Je mag ons gerust een pionier en voorloper noemen, maar de betonmarkt is heel conservatief en klassiek. De redenering luidt: wij maken al decennialang beton met primair zand en stenen. Dat patroon moeten wij zien te doorbreken, en daarom was die subsidie meer dan welkom.”
From waste to new resources mag dan de slogan zijn, Bioterra is ook gewonnen voor practise what you preach. Hun volledig bouwproject op de site in Genk vormt namelijk een staalkaart van hun eigen toepassingen: zowel het prefab als stortklaar beton dat wordt gebruikt – goed voor 11.000 kubieke meter – heeft een hoge graad van circulariteit.
“Bovendien hebben we strategisch beslist om onze sites aan prominente binnenwateren te ontwikkelen, zodat we onze mobiliteitsvoetafdruk kunnen verkleinen én de sites toegankelijker maken”, besluit Vermin. “Op onze site in Genk, aan het Albertkanaal, doen wij zo’n 40 procent van onze volumes via het water.”